Sykje

Teätergroep Com.plot makket de foarstelling 'Der Dames verzet' oer trije froulju yn de Twadde Wrâldoarloch: Esmée van Eeghen, Joop van der Helm en An Jaakke. Se binne aktyf yn it Ljouwerter ferset. An ferriedt Esmée. We sjogge de aktrises by de research en stikjes fan de foarstelling. Oaren fertelle oer Esmée van Eeghen (1918-1944), dy't as koerierster foar Krijn van der Helm wurke.

Op inisjatyf fan âld-fersetsminsken waarden yn 1946 âlde barakken, boud troch de Dútsers, op It Amelân omboud ta fakânsjehûs De Terrorist, in geuzenamme. It hûs wie bedoeld foar froulju en bern dêr't de man/heit fan omkaam wie yn de Twadde Wrâldoarloch. Earst inkeld út Fryslân, letter út it hiele lân. Trije widdofroulju en har bern fertelle oer har tiid dêr, en ek Angeniet Rijkeboer-Kuipes, 'tante Truus', komt oan it wurd. Se wie de direktrise. De froulju en har bern moetsje inoar op It Amelân en helje oantinkens op.

Ut it fernijde Verzetsmuseum Friesland wei, ûnderdiel fan it Fries Museum yn de Kânselarij, praat Geart de Vries mei ferskillende minsken oer de Twadde Wrâldoarloch. Wybe de Jong en Trynke Postma-Friso fertelle oer har ûnderfiningen. De Jong wie aktyf yn it ferset en waard 14 april 1945 befrijd út Crackstate op It Hearrenfean. By de famylje fan frou Friso wienen ûnderdûkers, no jout se de jeugd foarljochting oer de oarloch.

Tal strjitten kamen op de fiifsprong yn Ljouwert út, lykas de P.J. Troelstrawei en de Spanjaardsleane. It wie yn de oarloch in rike buert dêr't toskedokters wennen en Joadske ûndernimmers. Toskedokter Ruurd Rodenburg filme yn de oarloch wat op strjitte barde, dat die er stikem tusken de gerdinen troch. Hy filme kloften minsken dy't rinnende ûnderweis wienen nei it fleanfjild om dêr te wurkjen, Dútsers op strjitte en it opheljen fan de Joadske famylje De Jong. Net ien fan har oerlibbe de oarloch, sa docht bliken út ûndersyk yn it befolkingsregister.

Programmamakker Gryt van Duinen siket it spoar fan tal fan Hamburger bern werom dy't yn 1919 nei de Earste Wrâldoarloch by Fryske famyljes ûnderbrocht waarden om oan te sterkjen. Der wie in soad honger yn Dútslân en dêroerhinne kaam ek nochris in krisis. Se folget Erica Fischer dy't as famke fan 8 jier by de famylje Van der Goot yn Hieslum kaam. Se is no 82 jier en sjocht werom op dy tiid. It Frysk dat se doe learde, is se noch net ferleard. De famylje hat altyd kontakt mei har hâlden.